Các chủ nhà gọi đây là ngày tận thế của Airbnb. Nhưng nó giống một liều thuốc xổ hơn.
Brian Chesky không lạ lẫm gì với những biến động. 38 tuổi, cựu vận động viên thể hình và là CEO của Airbnb, trong vòng 11 năm, Brian Chesky đã ra sức biến giấc mơ cho thuê bất động sản của mình thành hiện thực, từ một chiếc nệm cho đến câu chuyện thành công trong khởi nghiệp trị giá hàng tỷ đô la. Nhưng với những cơn thịnh nộ của các chủ nhà và nợ nần chồng chất, sức nặng khổng lồ của đại dịch coronavirus có thể là quá lớn với sức chịu đựng của Chesky.
Con số thống kê thật thảm hại. Theo AirDNA, một công ty phân tích về cho thuê trực tuyến, số lượng đặt phòng mới trên Airbnb đã giảm 85%; tỷ lệ hủy phòng là gần 90%. Doanh thu tạo ra bởi nền tảng Airbnb vào tháng 3 đã giảm 25% so với cùng kỳ năm trước, xóa sạch 1 tỷ đô la về doanh số đặt phòng. Khi hầu hết thế giới còn đang đóng cửa, những con số này sẽ khó được cải thiện trong ngắn hạn. Đối với một số người, khó khăn của Airbnb là một cơ hội tốt. Ở Prague, các đơn vị chính thống đang tận dụng đại dịch để cố giành lại quyền kiểm soát thị trường, giành lại nguồn cung nhà ở dài hạn cho dân cư – thứ đã bị suy giảm do sự phát triển của thị trường cho thuê ngắn hạn. Các thành phố khác có thể cũng sớm đi theo.
Các chủ nhà gọi đây là ngày tận thế của Airbnb. Nhưng nó giống một liều thuốc xổ hơn. Airbnb luôn duy trì nguồn động lực của mình từ “các chủ cho thuê nhà”, nhưng thực tế thì hoàn toàn khác. Đúng là có rất nhiều chủ nhà trên Airbnb sống cùng địa điểm với căn phòng họ đăng trên Airbnb. Nhưng, tại nhiều thị trường, bao gồm toàn bộ Hoa Kỳ, số lượng chủ nhà “chuyên nghiệp” dường như vượt trội so với lượng chủ cho thuê nhà của chính mình, những người chỉ kiếm thêm một chút tiền từ căn phòng trống ấm cúng của họ. Theo GlobalData, một công ty phân tích, Airbnb có thể mất một phần đáng kể cộng đồng chủ nhà do đại dịch. Hàng ngàn chủ nhà “chuyên nghiệp” có thể sớm rời bỏ Airbnb.
Năm nay đáng ra là năm của Airbnb. Năm mà công ty – gần đây được định giá 50-70 tỷ đô la – phát hành ra công chúng. Hiện định giá của nó còn dưới 30 tỷ đô la. Ngay cả trước khi có coronavirus, Airbnb đã vật lộn trong việc chuyển quy mô thành lợi nhuận. Công ty lỗ 674 triệu đô la vào năm ngoái khi chi phí tăng vọt lên 5,3 tỷ đô la. Đằng sau những con số này là các chủ nhà Airbnb, từ những người nghỉ hưu cho đến các nhà đầu tư với các đế chế cho thuê đồ sộ nhưng mong manh. Trong khi nhóm đối tượng đầu sẽ than phiền về việc mất đi nguồn thu nhập thứ cấp, nhóm thứ hai lại phải đối mặt với khủng hoảng tài chính do mô hình kinh doanh của họ – một mô hình dạng ponzi, hình thành dựa trên khoản lợi tức lớn đến từ cho thuê của Airbnb – trở thành tro bụi sau coronavirus.
Để hiểu quy mô của cuộc khủng hoảng này, bạn cần hiểu rằng Airbnb không phải là một công ty cho thuê kỳ nghỉ, mà là một chuỗi khách sạn. Trong thực tế, nó là chuỗi khách sạn lớn nhất thế giới. Tổng kho toàn cầu của Airbnb là bảy triệu địa điểm cho thuê- là danh sách các địa điểm cho thuê, không phải số phòng riêng lẻ – điều này khiến Airbnb còn lớn hơn cả mười chuỗi khách sạn hàng đầu gộp lại, với tổng là 5,48 triệu phòng. Ở nhiều thị trường, có tới một nửa số địa điểm cho thuê được quảng cáo bởi các chủ nhà sở hữu ít nhất 2 địa điểm, có ít loại hình hoạt động kiểu gia đình phục vụ hơn so với các loại hình công ty TNHH tư nhân chuyên đầu tư bất động sản. Khi thế giới đóng cửa, một số chủ nhà này đã chuyển sang quảng cáo loại hình phòng ở siêu sạch, chống vi rút corona – gây ra nhiều phiền toái cho các quan chức y tế công cộng.
Số liệu từ AirDNA cho thấy trong số 1,1 triệu địa điểm cho thuê trên Airbnb ở Mỹ, khoảng 600.000 là từ các chủ nhà có ít nhất hai địa điểm cho thuê khác. Khoảng 600.000 trong số 1,1 triệu niêm yết này là trống trong vòng hơn sáu tháng trong năm. Cả hai chỉ số đều cho thấy bất động sản này giống với phòng khách sạn hơn là kinh tế chia sẻ nơi nghỉ. Nhiều trong số các danh sách đó cũng là tài sản thuê-để-cho thuê, được điều hành bởi các công ty hoặc cá nhân đi vay tiền để đầu tư bất động sản khi biết rằng họ có thể nhận được mức lợi tức cao hơn đáng kể bằng cách cho thuê lại thông qua Airbnb, Booking.com và các nền tảng trực tuyến khác.
Mô hình kinh doanh này đã tạo ra sự bùng nổ về kinh doanh chênh lệch giá cho thuê, đặc biệt là ở các thành phố phổ biến với khách du lịch như London, Paris và Barcelona. Trong các video trên YouTube và tại các sự kiện tư nhân cao cấp, các doanh nhân của Airbnb đã chỉ ra những ưu điểm của kế hoạch làm giàu nhanh chóng này. Vấn đề duy nhất là gì? Nếu không có khách, thì không có ai trả tiền thuê cả. Và điều này khiến các doanh nhân của Airbnb rơi vào tình trạng nợ nần chồng chất. Scott Shatford, CEO của AirDNA nói: “có thể mô hình kinh doanh này – mô hình về bất động sản cho thuê, trùng tu và niêm yết trên Airbnb – sẽ không còn hấp dẫn nữa khi mọi người giờ nhận ra rằng thị trường này rủi ro đến thế nào” Vẫn sẽ có người theo đuổi lợi nhuận cao. Nhưng có thể họ sẽ quay trở lại căn hộ một phòng ngủ ở London hay New York? Có thể là không.”
Lấy London làm ví dụ. Theo con số thống kê của nền tảng Inside Airbnb, vào tháng 3, đã có hơn 87.000 địa điểm cho thuê trên Airbnb trên toàn thủ đô của Anh. Trong số đó, 43.112 – khoảng gần một nửa – được đăng bởi các chủ nhà sở hữu ít nhất một địa điểm cho thuê nữa. Một số trong số này có thể là các phòng riêng biệt trong cùng một căn hộ hoặc nhiều căn hộ trong cùng một tòa nhà. Hoặc chúng có thể là những khách sạn ma quái không ổn định được tạo ra từ hàng chục căn hộ trải rộng khắp thành phố, tất cả đều được tạo ra dựa trên 1 quan niệm không chắc chắn rằng mặt trời sẽ không bao giờ lặn trên đế chế Airbnb. Tuy nhiên, tác động của đại dịch coronavirus cho thấy mặt trời này đã đột nhiên bị xoá khỏi bầu trời chứ không phải là một hoàng hôn chậm rãi nữa. Shatford nói “những người đi thuê căn hộ để đăng lên Airbnb tại các đô thị lớn, đang bị suy giảm và hầu hết sẽ ngừng hoạt động, nếu không phải bây giờ thì là trong vài tháng tới”.
Để hiểu quy mô của vấn đề, chỉ cần hình dung những gì xảy ra khi lượng địa điểm cho thuê của chủ nhà tăng cao. Chỉ riêng ở London, có 2.919 chủ nhà Airbnb có từ ba đến năm địa điểm cho thuê, chiếm 10.318 địa điểm cho thuê trên các thành phố, hoặc 12% tổng số địa điểm cho thuê của Airbnb. Ở mức cao hơn, có 645 chủ nhà có trên 10 địa điểm cho thuê. Tổng lại thì các chủ nhà này có 16.758 lượt thuê Airbnb ở London.
Sau những con số này, bạn sẽ có một cái nhìn sơ bộ về vấn đề thực sự: hàng chục ngàn hóa đơn cho thuê và các khoản thế chấp cần phải trả và, và có thể là, không có thu nhập để mà trả. Phát ngôn viên của Airbnb nói rằng, phần lớn các chủ nhà trên Airbnb chia sẻ nhà riêng của họ. Dữ liệu lại khác, nhưng Airbnb từ chối công khai nền tảng của mình để mọi người tìm hiểu, khiến việc nghiên cứu số liệu giống như quan sát một lỗ đen – bạn biết nó ở đó, nhưng chỉ vì bạn thấy ảnh hưởng của nó đối với vũ trụ xung quanh mà thôi. Nhưng khi thế giới đóng cửa vì coronavirus, hiệu ứng Airbnb trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Ở các thành phố trên khắp thế giới, các trang web cho thuê dài hạn đã tràn ngập các căn hộ một và hai phòng ngủ, được trang trí đầy đủ với những chiếc khăn tắm gọn gàng và máy pha cà phê Nespresso nổi bật.
Theo GlobalData, ngày càng nhiều chủ nhà Airbnb huỷ cho thuê địa điểm và chuyển bất động sản của mình sang các nền tảng cho thuê theo tháng, mặc dù sinh lợi ít hơn nhưng ổn định hơn. Homads, một công ty khởi nghiệp trong mảng cho thuê hàng tháng, đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng 500%/tháng về lượng truy cập trang web vào giai đoạn tháng Ba. Kopa, một công ty chuyên cho thuê theo tháng, đã tăng gấp 10 lần về lượng chủ nhà và lượng địa điểm cho thuê trên nền tảng của nó. Ralph Hollister, một nhà phân tích tại GlobalData cho biết, “mô hình kinh doanh của Airbnb đang rủi ro trong giai đoạn gần đây”. Ông chỉ ra các vấn đề với các địa điểm cho thuê của Airbnb rằng, bất chấp luật pháp và quy định tại địa phương, và lập luận rằng việc chuyển các bất động sản này sang các nền tảng cho thuê dài hạn, nơi chúng có thể phục vụ dân địa phương, sẽ giúp khắc phục một số thiệt hại mà Airbnb đã gây ra trong nhiều thành phố. “Công ty vẫn có thể thành công, miễn là nó nắm được ý tưởng là nó có thể phải có quy mô nhỏ hơn trong ngắn và trung hạn”. Vấn đề về quy mô là nỗi đau ngày càng tăng cho các công ty khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon. Đối với Airbnb, cách duy nhất để tiếp tục tăng trưởng là tăng thêm lượng địa điểm cho thuê, mà một tỷ lệ đáng kể lại được vận hành bởi các chủ nhà chuyên nghiệp.
Đại dịch coronavirus đã tăng tốc tốc độ của thay đổi tại nhiều công ty và Airbnb dường như không phải là ngoại lệ. Trước khi coronavirus đưa thế giới vào tình trạng bế tắc, đây đáng lẽ là năm mà Airbnb tiến hành đánh giá toàn diện đối với mọi địa điểm cho thuê trên nền tảng của nó. Mục đích là gì? Để đảm bảo tình trạng của tất cả các địa điểm cho thuê và chủ nhà là trung thực và chính xác. Như đại dịch coronavirus đã chỉ ra, rằng việc Airbnb phụ thuộc vào niềm tin đang trở thành một gánh nặng.
Căng thẳng giữa Airbnb và các chủ nhà gây ra do đại dịch đã là tâm điểm bởi những gào thét, động tay động chân. Chesky đã viết vào ngày 30 tháng 3 trong một bức thư ngỏ tới các chủ nhà của Airbnb “Mặc dù nó có thể không được cảm nhận đúng, nhưng chúng ta là đối tác. Khi doanh nghiệp của bạn bị ảnh hưởng, doanh nghiệp của chúng tôi cũng bị ảnh hưởng”. Phần lớn các cơn thịnh nộ nhắm vào Airbnb từ các chủ nhà đều bắt nguồn từ quyết định của công ty cho phép các khách đã thuê trong khoảng từ 14/03 đến 31/05 được hủy phòng mà không bị phạt. Không giống như các khách sạn truyền thống – thanh toán tại chỗ, Airbnb thu phần lớn tiền thuê phòng trước khi khách nhận phòng. Số tiền đó giờ đã biến mất, khiến các chủ nhà – đặc biệt là những người có nhiều địa điểm cho thuê mà bản thân lại không phải chủ sở hữu – rơi vào tình trạng đau đầu về tài chính.
Để vượt qua sóng gió này, Airbnb đã huy động được 1 tỷ đô la, với mức lãi suất trên 10% và 1 tỷ đô la nợ ưu tiên. Đối với các chủ nhà, Airbnb dành một quỹ trị giá 250 triệu đô la để hỗ trợ cho các thiệt hại do hủy phòng trong đại dịch. Các thành viên của câu lạc bộ “Siêu chủ nhà”, nơi giúp Airbnb “được biết đến nhiều hơn, kiếm lợi nhiều hơn và các phần thưởng độc quyền khác”, cũng được tiếp cận với khoảng tiền 17 triệu đô la hỗ trợ cho các khoản nợ thế chấp.
Trong khó khăn, hỗn loạn lại nảy ra những giải pháp giúp chúng ta thay đổi tốt đẹp hơn. Airbnb đã thay đổi một cách tinh tế trong cung cấp dịch vụ, với trang chủ hiện đang rất nổi bật với các dịch vụ lưu trú theo tháng. Shatford nói rằng sự chuyển hướng vào các dịch vụ cho thuê dài hơn cũng giống như việc “đưa một băng cứu thương cầm máu cho ngành công nghiệp cho thuê ngắn hạn”. Nếu dự đoán của các nhà phân tích về số lượng chủ nhà bị phá sản hoặc từ bỏ Airbnb là đúng, thì vết thương có thể có cái kết tích cực: một Airbnb thiên về các phòng trống còn dư và các ngôi nhà thực sự và giảm bớt các nhà đầu cơ vì lợi tức.
Tháng trước, trong một tin nhắn video cho chủ nhà, Chesky đã đề cập lại một chủ đề quen thuộc: cộng đồng. Khi [mọi người] rời khỏi nhà, họ sẽ muốn khám phá thế giới và họ sẽ ở trong cộng đồng cùng bạn. Nhưng, đối với Chesky, câu hỏi chính là đây: Con người vô hình sau bạn là ai? Một câu hỏi được đưa ra để xoa dịu khi những chủ nhà “chuyên nghiệp” của Airbnb đả kích vì mất thu nhập đột ngột. Hãy gọi nó là một liều thuốc xổ cần thiết, gọi nó là việc loại bỏ một phần của những rắc rối, nhưng đại dịch coronavirus có thể đã buộc phải tạo ra một Airbnb tốt hơn.
Nguồn: Dịch từ bài viết của James Temperton, https://www.wire.co.uk/
