Tác giả: Richard Hagen, Dịch bởi: Phước Trịnh (Filum)
Có một câu hỏi rất quan trọng: tại sao công nghệ robot lại là động lực chính cho thương mại điện tử trong những năm 2020? Nhưng một câu hỏi thẳng thắn hơn nên là làm thế nào để công nghệ robot sẽ là động lực chính cho thương mại điện tử. Tất cả chúng ta đều có thể tưởng tượng một tương lai trong đó một robot giúp vận chuyển thư tín của chúng ta hoặc một máy bay không người lái chờ giao hàng ngay trước cánh cửa chính. Nói một cách khác, nếu câu hỏi là: robot sẽ là động lực chính hay không? Thì câu trả lời đơn giản là: đúng. Chắc chắn rồi. Nhưng sau đó chúng ta sẽ phải trả lời một câu hỏi lớn hơn là tại sao robot lại là động lực chính cho thương mại điện tử?
SỰ THAY ĐỔI VỀ CÔNG NGHỆ
Kể từ xuất phát điểm là các công ty bưu chính đầu tiên – và sau đó là các công ty hậu cần – những ảnh hưởng bên ngoài cùng với những tiến bộ công nghệ đương đại đã chứng kiến ngành công nghiệp của chúng ta biến đổi thành một lĩnh vực kinh doanh toàn cầu phức tạp như chúng ta biết đến hôm nay.
Từ việc hoạch định các tuyến đường đi bộ đầu tiên, làn sóng thay đổi công nghệ vẫn chưa bao giờ ngừng cuộn trào. Xe ngựa tuyến, vận chuyển, in ấn, ô tô, máy bay, băng tải, nhận dạng ký tự quang học (OCR) và Internet: mỗi sự phát triển, lần lượt, là một lời kêu gọi tới ngành công nghiệp của chúng ta để phát minh lại cách chúng ta kinh doanh.
Đặc trưng của một quốc gia phát triển hiện đại là khả năng truyền bá tin tức, thông tin và thương mại một cách tự do và hiệu quả. Những điều này đã trở thành long mạch[1] của một xã hội tư duy tự do ngày nay. Đó là nghĩa vụ đạo đức cho các công ty thư tín và hậu cần để thúc đẩy lý tưởng này. Nhưng với chi phí nào đây?
Câu trả lời luôn luôn giống nhau: cố gắng tìm sự cân bằng giữa việc thỏa mãn mong muốn và nhu cầu của người tiêu dùng trung thành, mặt khác, giữa thực tiễn và chi phí để cung cấp một dịch vụ hiệu quả và có lợi nhuận.
Trong khi làn sóng công nghệ không ngừng dâng lên thì tần số của các làn sóng này lại đang tăng theo cấp số nhân. Trước khi thế kỷ 20 mở ra, sự thay đổi lớn như vậy chỉ xuất hiện một lần. Sau đó, khoảng cách này dần khép lại gần hơn từ một thế hệ, tới một thập kỷ và hiện tại là mỗi năm. Hiện tại nó là một hằng số bất biến. Năm 1975, Gordon Moore đã từng dự đoán rằng tiến bộ công nghệ sẽ tăng gấp đôi sau mỗi hai năm. Định luật Moore cũng đã được chứng minh dự đoán này là đúng và vẫn có thể áp dụng cho hơn 40 năm sau nữa. Có thể thấy, chúng ta đang sống trong một thế giới thay đổi liên tục và đó là lý do chúng ta phải lập ra một kế hoạch kinh doanh có tính thích nghi.
NHU CẦU CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG LÀ MỘT YẾU TỐ KHÔNG ĐỔI
Trong khi tất cả những gì xung quanh chúng ta nhìn có vẻ rất suôn sẻ và dễ dàng thay đổi bất kỳ thời điểm nào, nhưng cũng đáng để xem xét một thứ gì đó vẫn không hề thay đổi. Nhu cầu của người tiêu dùng gồm các bước rất rõ ràng: nhận được một món hàng, mà không có bất kỳ sự bất tiện nào, tại một thời điểm được biết trước, theo một cách phù hợp với cuộc sống hàng ngày của họ nhất. Với tuyên bố như vậy chúng ta phải luôn duy trì sư tập trung. Không có bất kỳ trường hợp nào mà người nhận nói rằng “tôi muốn gói hàng của mình được vận chuyển trên một băng chuyền” hoặc “được đọc bởi một hệ thống OCR“, hay kiểu như “được giao bởi một con robot”.
Đây chỉ là những công cụ cho phép chúng ta đáp ứng nhu cầu của người nhận một cách tốt nhất có thể. Mỗi tiến bộ công nghệ chỉ là một cách đưa chúng ta đến gần hơn để đáp ứng nhu cầu này – trong hằng hà những cách thức mang lại tiện lợi và hiệu quả hơn.
Vì vậy, công nghệ hoặc có thể được coi là động lực của sự thay đổi hoặc chỉ là yếu tố cho phép chúng ta thỏa mãn một động lực thay đổi quan trọng hơn, là nhu cầu của người tiêu dùng. Có thể nghĩ về công nghệ như một chất xúc tác thì sẽ hợp lý hơn vì nó sẽ là tia lửa cần thiết để phục vụ tốt hơn nhu cầu của người tiêu dùng.
KỲ VỌNG CŨNG KHÔNG NGỪNG TĂNG CAO
Trong thế kỷ hai mươi mốt, nhu cầu chính yếu vẫn không đổi. Nhưng chính kỳ vọng của người nhận đã thay đổi. Sự lựa chọn và kỳ vọng bây giờ là động lực chi phối trong xã hội. Dịch vụ kém và mang lại sự bất tiện sẽ không thể được chấp nhận. Đối với tất cả mọi người, thời gian là khan hiếm và xét về mặt hậu cần, phải ở nhà chờ một bưu kiện cả ngày, có thể là vào giữa tuần, là cái gì đó phi thực tế, khó chấp nhận hay khó được xem là xong việc. Người tiêu dùng đang tìm cách kiểm soát nhiều hơn và tăng tính ảnh hưởng đến các dịch vụ giao hàng ở cấp độ vi mô sao cho phù hợp nhất với lịch trình của họ. Ngoài ra, người tiêu dùng thực sự quan tâm đến các yếu tố thế giới, xã hội và dấu ấn môi trường của các công ty mà họ muốn sử dụng dịch vụ. Người tiêu dùng mong đợi các doanh nghiệp này sẽ có chung suy nghĩ về bình đẳng, thương mại công bằng và, tất nhiên, một chiến lược bảo vệ môi trường có ý thức.
Rất ít người dự đoán sự gia tăng đáng kinh ngạc của thị trường thương mại điện tử, và cùng với đó là “dòng máu mới” cũng như lợi nhuận đã đến với một ngành công nghiệp đang thoái trào[2] . Nhưng theo mô hình của làn sóng thay đổi công nghệ ngày càng nhanh chóng, thời kỳ trăng mật này sắp kết thúc. Thị trường đang trở nên đông đúc. Các lựa chọn và nhu cầu của người tiêu dùng là thách thức hơn bao giờ hết. Chương trình nghị sự về môi trường và lập luận để thay đổi không còn dễ dàng bị bỏ qua hay ém nhẹm được nữa. Và làn sóng thay đổi tiếp theo chính là ở chúng ta.
MỘT CHƯƠNG TRÌNH NGHỊ SỰ HIỆN ĐẠI RỘNG LỚN HƠN
Trên toàn cầu, ở tất cả các lĩnh vực, các công ty đang thích nghi để đáp ứng nhu cầu của chương trình nghị sự hiện đại. Ví như ngành công nghiệp vũ trụ đã thay đổi vượt qua cả sự công nhận. Nửa sau của thế kỷ XX đã chứng kiến sự lãng phí bừa bãi, được tài trợ bởi cái tôi mang tính quốc gia và các thước đo thành tích không phù hợp. Thế kỷ hai mươi mốt đã chứng kiến ngành công nghiệp mở ra cạnh tranh tư nhân, dẫn đầu là một chương trình nghị sự về môi trường tái sử dụng và bền vững. Các công ty như SpaceX của Elon Musk cung cấp sự lựa chọn và giá trị thực sự cho các khách hàng trong lĩnh vực của họ. Tên lửa được phóng đi mà không bị tổn thất, mang gói hàng của chúng ta đi cách hiệu quả và trở về trái đất an toàn, đạt được những gì người khác đã từng hoài nghi và liên tục hạ cánh một tên lửa không gian có thể tái sử dụng tại một điểm được xác định trước.
Bạn có thể nói các yếu tố liên quan đến ngành công nghiệp hậu cần là tương tự nhau; Mục tiêu của chúng ta là như nhau: giao hàng chính xác, trong một thời gian ngắn, trực tiếp đến tay của người nhận, với chi phí rẻ nhất, sử dụng phương pháp bền vững và thân thiện với môi trường.
Và như với SpaceX, tình huống thực tế là cho dù hệ thống công nghệ nội bộ có tiên tiến đến đâu, mọi người vẫn không quan tâm đến cách thức hoạt động của nó. Họ quan tâm rằng nó hoạt động; và nó hoạt động theo cách tốt nhất có thể cho họ. Nó nói về chất lượng và tính nhất quán của dịch vụ, sự sẵn có của sự lựa chọn và bằng chứng carbon có ý thức về môi trường; nhưng điều quan trọng nhất, đó là công nghệ mà chúng ta đầu tư khiến cho tất cả những điều này trở thành hiện thực.
HƯỚNG TỚI TƯƠNG LAI
Thế nên chúng ta trở lại với câu hỏi về việc robot sẽ ảnh hưởng đến ngành công nghiệp của chúng ta như thế nào. Ý nghĩa của thị trường là gì và khách hàng cuối cùng sẽ được hưởng lợi như thế nào từ những tiến bộ công nghệ này?
Theo con đường của một bưu kiện trong tương lai là điểm khởi đầu khá rõ ràng. Chúng tôi dự đoán rằng, trong tương lai rất gần, hầu hết các mặt hàng gửi qua thư tín sẽ được đặt hàng bởi robot; không chỉ thông qua các trang web, mà còn trên các đại lộ, trong một môi trường mua sắm truyền thống. Ví dụ, ai đó có thể đặt hàng một chiếc điện thoại di động mới. Khi tương tác giữa người với người hoàn thành, điện thoại đã được đặt hàng và nhập vào hệ thống tại cửa hàng, robot sẽ tiếp quản từ đó và liên lạc trực tiếp với nhà sản xuất. Chịu trách nhiệm cho tất cả các khía cạnh của đơn đặt hàng, robot sẽ xử lý các mức tồn kho ở cả cửa hàng và nhà kho.
Sau khi nhận được đơn đặt hàng và chiếc điện thoại được nhà sản xuất phân bổ, mộ thẻ kỹ thuật số sẽ ngay lập tức được thêm vào gói hàng, khiến cho thông tin về gói hàng có thể được nhìn thấy bởi các bên liên quan. Điều này biến đổi một vật vô tri vô giác thành một vật thể thông minh, cho phép cả người vận chuyển và người nhận nhìn thấy chính xác vị trí của gói hàng tại bất kỳ điểm nào – và khi được yêu cầu, sẽ có thể thay đổi hành trình thông qua chuỗi hậu cần để đường đi của gói hàng sẽ tối ưu nhất. Hiện tại, các công ty hậu cần quốc gia không có thông tin chi tiết về các chuyến hàng sắp đến từ nước ngoài. Cho nên việc theo dõi thông minh sẽ cho phép các công ty này chuẩn bị trước, để đảm bảo rằng họ có đúng nguồn lực vào đúng nơi, đúng thời điểm.
TĂNG CƯỜNG TÍNH MINH BẠCH VÀ SỰ CỘNG TÁC
Chúng tôi tin rằng việc kết hợp của nhu cầu thị trường về sự lựa chọn tiêu dùng, chi phí và tác động môi trường sẽ buộc các công ty hậu cần quốc tế trở nên minh bạch hơn, dẫn đến việc mở ra các mạng lưới được quản lý thông qua một nền tảng duy nhất. Hiện tại, sự trùng lặp không cần thiết của các tuyến quốc tế và quốc gia, thông qua đường bộ, đường biển và đường hàng không, góp phần to lớn vào dấu ấn môi trường nghèo nàn của ngành công nghiệp. Sự thiếu minh bạch này có nghĩa là máy bay thừa tải[3] đang bay nửa vòng trái đất trên các tuyến đường trùng lặp. Những lợi ích của một đường bay chung là rất rõ ràng. Sự kết hợp giữa gắn thẻ thông minh và một nền tảng hậu cần duy nhất sẽ cho phép các công ty đảm bảo rằng tải trọng đã đầy đủ 100%. Một hệ thống như vậy sẽ hỗ trợ các công ty hậu cần giám sát các tuyến đường trong sự tự tin rằng tải bổ sung có thể được vận chuyển thông qua một đối thủ cạnh tranh mà không có sự chậm trễ. Các cơ chế, tương tự như các cơ chế được sử dụng trong toàn ngành hàng không, sẽ thấy giá vận chuyển giảm vì thời gian khởi hành được rút ngắn hơn. Trong khi người khai thác máy bay tối đa hóa doanh thu, người gửi bưu kiện được giảm chi phí, đó rõ ràng là một lợi ích tương hỗ.
Người nhận có thể điều chỉnh việc vận chuyển cho phù hợp với yêu cầu của họ tùy thuộc vào chi phí, tốc độ hoặc sự thuận tiện của việc giao hàng. Có thể họ không vội nhận bưu kiện nhưng muốn đảm bảo rằng họ có lịch giao hàng đã thỏa thuận hoặc có hướng dẫn cụ thể. Người dùng xác định các tham số phân phối, trong khi hệ thống sẽ đủ thông minh để thẩm vấn tất cả các mạng lưới để xác định nhu cầu nhà cung cấp ưa thích. Nhanh nhất, rẻ nhất hoặc bền vững nhất.
Nền tảng mở sẽ cho phép người nhận chuyển đổi người đang thực hiện giao hàng của họ tại cơ hội có sẵn tiếp theo. Chẳng hạn, bạn có thể đặt mua một chiếc ghế sofa từ Trung Quốc, vận chuyển trên một container, nhưng một khi nó đến quốc gia đích, nó có thể được chuyển sang một công ty chuyển phát nhanh hoặc công ty hậu cần có thể tạo điều kiện giao hàng nhanh hơn hoặc tối ưu hơn đến nhà bạn.
Gần nhà hơn, các hệ thống minh bạch và linh hoạt đang được phát triển để cho phép nhiều thay đổi ngay lập tức đối với lịch giao hàng, ngay cả khi rất gần với thời gian giao hàng. Điện thoại của bạn có thể tạm thời trở thành địa chỉ nhà của bạn, cho phép chuyển hướng đến nơi làm việc hoặc quán cà phê trong vòng 30 phút.
MÔ HÌNH GIAO NHẬN BỀN VỮNG HƠN, THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƯỜNG HƠN
Hiện tại ở cấp độ địa phương, trong một số các thành phố lớn, nhiều công ty hậu cần có thể hoạt động trong cùng một khu vực hoặc thậm chí trên cùng một con đường. Trong tương lai, điều này sẽ không được chấp nhận; các thị trấn và thành phố sẽ hạn chế việc tiếp cận nhiều phương tiện trên các tuyến đường trùng lặp có ảnh hưởng xấu đến lưu lượng giao thông và làm giảm đáng kể chất lượng không khí trong môi trường đô thị.
Những thành phố thông minh này sẽ chi phối việc vận chuyển hàng hóa trong phạm vi ranh giới của họ, đánh dấu sự ra đời của các trung tâm siêu phân loại ẩn danh “nhãn trắng” cho từng khu vực. Không dành riêng cho một công ty, các trung tâm này sẽ quản lý tải kết hợp của tất cả các công ty hậu cần liên quan. Quy định này sẽ buộc các hãng vận tải quốc gia phải tập hợp nguồn lực, giao cho một tổ chức duy nhất chịu trách nhiệm phân loại và giao hàng trong phạm vi dặm cuối. Thông tin liên tục cập nhật về việc giao hàng sắp xảy ra, cùng với các tuyến đường được đặt tại thời gian trước (có thể ba lần một ngày) có nghĩa là mọi người trong các thành phố thông minh có thể lên kế hoạch chính xác khi nào sẽ nhận được hàng.
Đối với những người sống bên ngoài các thành phố thông minh, nền tảng minh bạch cho phép người tiêu dùng chọn lịch giao hàng phù hợp nhất với họ. Ngay cả sau khi gói hàng đã bắt đầu hành trình, người nhận vẫn có thể quyết định thay đổi công ty giao hàng nào họ thích, có thể là một hãng vận chuyển quốc gia hoặc một công ty phân phối địa phương.
Chúng tôi tin rằng các trung tâm phân loại sẽ được điều khiển bởi máy bay không người lái tự động – các đơn vị robot được tạo ra để đọc, sắp xếp và phân phối bưu kiện trên khắp trung tâm phân loại. Chúng có thể kết hợp với nhau để chịu tải trọng lớn hơn hoặc được phái đi các khu vực khác theo yêu cầu.
Cánh tay robot thông minh sẽ nhận hàng từ xe tải giao hàng tự động hoặc máy bay không người lái. Sử dụng công nghệ nhận dạng, các cánh tay robot sẽ có thể xác định kích thước, hình dạng và vật liệu của bưu kiện để thực hiện chiến lược nâng vác tối ưu cho từng vật phẩm. Các cảm biến sẽ phát hiện khả năng chịu đựng của các vật thể giống như cách một bàn tay con người có thể và sẽ ngăn chặn con người thực hiện các nhiệm vụ lặp đi lặp lại dễ tạo ra căng thẳng. Những con robot này không biết mệt mỏi và vì vậy, sẽ không cần nghỉ ngơi hoặc cần ánh sáng để hoạt động liên tục và nhất quán.
KẾT LUẬN
Tùy thuộc vào quan điểm của mỗi người, mọi người cảm thấy rất khác nhau về tầm nhìn về tương lai này vì nó sẽ ảnh hưởng đến chúng ta theo nhiều cách khác nhau. Nó chắc chắn sẽ liên quan đến một số nỗi đau – giảm đáng kể lực lượng lao động, đóng cửa các địa điểm hiện có và đầu tư lớn hơn cho công nghệ – nhưng điều này là không thể tránh khỏi trong chương tiếp theo, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Mà ở đó nhiều người sẽ được đào tạo lại để làm việc trong các lĩnh vực khác hoặc có thể kiếm được việc làm trong các công ty công nghệ và robot khi mà các công ty này sẽ phát triển mạnh trong thế giới mới này.
Do đó, trong tương lai, công nghệ và môi trường sẽ tạo ra nội dung cho chương trình nghị sự. Nó không chỉ là ngành công nghiệp hậu cần. Mà là toàn cầu. Chúng ta sống trong một thế giới phức tạp, tinh tế đang liên tục thay đổi. Ông cha chúng ta không nhận ra thế giới chúng ta đang sống và chúng ta cũng sẽ không nhận ra thế giới mà con cái chúng ta thừa hưởng. Nhưng đó là điểm cốt lõi …
Nguồn: Khai phá biên giới mới trong ngành bưu chính
